Arnavèu-blanc(-de-Barbarìo)
Lycium barbarum
Solanaceae
Autre noum : Bouissoun-blanc.
Nom en français : Lyciet commun.
Descripcioun :L'óurigino éuroupenco d'aquest arnavèu-blanc èi discutido. Sèmblo pèr la maje part planta. Es un aubret que fai de flour vióuleto sus de ramo retoumbanto e espinouso. Lycium europaeum a de flour palinouso e d'espinasso alor que Lycium chinense fai de flour mai larjo e porto ges d'espino.
Usanço :Emai li fueio e li fru sarien manjadis (F. Couplan, op.cit. p. ) cue, soun subretout li fru que soun utilisa en medecino tradiciounalo chinese emé lou noum de "goji". Soun proun anti-óussidant e manja pèr faire dura d'alòngui la vido (paradis terrestre di taouïste). Èi vertuous contre un fube de malautié : anti-cancerous, bon pèr lou cor, contro l'ipertesuro, l'iperglicemìo, lis artèri tapado...
Port : Aubret
Taio : 1 à 3 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lycium
Famiho : Solanaceae
Ordre : Solanales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Abriéu à setèmbre
Liò : Sebisso
- Bartas
- Baragno
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Lycium barbarum L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753